Dorośli z ADHD. Z jakimi problemami muszą się mierzyć?

ADHD dotyka nie tylko dzieci i młodzież, ale i osoby dorosłe. Cechuje je m.in duża ekspresyjność i trudność w kontrolowaniu impulsów. Rozpoznanie zaburzenia przez lekarza psychiatrę i podjęcie leczenia i psychoterapii przynosi pozytywne skutki.

ADHD to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi (zespół hiperkinetyczny). Wyróżnia się trzy podstawowe grupy objawów: nadmierna aktywność ruchowa, nadmierna impulsywność oraz zaburzenia uwagi. Choć jest to zaburzenie kojarzone z okresem dzieciństwa, objawy przetrwałego ADHD utrzymują się u 2/3 dorosłych na poziomie zaburzającym funkcjonowanie. 

Na podstawie wielu badań udało się dojść do wniosku, iż zespół nadpobudliwości psychoruchowej zaczyna się w dzieciństwie i większości przypadków ma podłoże genetyczne. 

Wiedza społeczna na temat tego, że problem ADHD może dotyczyć także dorosłych, jest znikoma. Idzie za tym brak zrozumienia takich osób przez otoczenie. Osoby z niezdiagnozowanym i nieleczonym ADHD mogą mieć poważne problemy z funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Podstawowymi objawami ADHD są problemy z koncentracją i nadmierną aktywnością psychoruchową. Prawidłowe zdiagnozowanie jest możliwe wówczas, gdy objawy te ujawniają się w różnych sytuacjach.

Objawy, które mogą występować u dorosłych z ADHD związane z nadruchliwością:

  • zniecierpliwienie;
  • ciągłe lub częste uczucie wewnętrznego niepokoju – poczucie, że chciałoby się być już w innym miejscu;
  • wiercenie się;
  • nadmierna gadatliwość;
  • mała efektywność pracy, pomimo pozostawania ciągle aktywnym;
  • preferowanie zajęć wymagających aktywności fizycznej.

Objawy, które mogą występować u dorosłych z ADHD związane z impulsywnością:

  • nadużywanie nikotyny i alkoholu;
  • nadużywanie środków psychoaktywnych lub uzależnienie;
  • zbyt nieuważna i/lub szybka jazda samochodem;
  • duża reaktywność emocjonalna, nagłe wybuchy gniewu;
  • impulsywna zmiana pracy;
  • przeszkadzanie innym;
  • impulsywne wydatki – trudności w zarządzaniu pieniędzmi;
  • trudności z utrzymywaniem dłuższych relacji.

Objawy, które mogą występować u dorosłych z ADHD związane z zaburzeniami koncentracji uwagi:

  • trudności z wysłuchaniem do końca podawanych instrukcji lub wypowiedzi rozmówcy;
  • trudność z dokończeniem rutynowych zadań;
  • poczucie „przygniecenia” dużymi projektami;
  • nieprzestrzeganie terminów;
  • wyraźna dezorganizacja, szczególnie połączona z bardzo słabym zarządzaniem czasem;
  • zapominanie o różnych codziennych zobowiązaniach;
  • spóźnianie się na spotkania;
  • opóźnienie reakcji i odkładnie na potem;
  • trudności z podejmowaniem decyzji
  • trudności z rozpoczynaniem zadań i przeskakiwaniem między nimi.

Rozpoznanie i leczenie ADHD u osób dorosłych ma głęboki sens. Jest to zaburzenie, w którym podjęcie leczenia psychoterapeutycznego i/lub farmakologicznego, może całkowicie zmienić ich funkcjonowanie oraz polepszyć relacje zarówno z samym sobą jak i z otoczeniem.